Nước Áo không chỉ nổi tiếng với những nhà soạn nhạc vĩ đại như Mozart hay Strauss, mà còn là quê hương của nhiều cây bút làm rung chuyển văn đàn thế giới. Văn học Áo, với chiều sâu nội tâm và tinh thần phản biện mạnh mẽ, đã và đang kể lại câu chuyện của con người – từ những sảnh vàng cung điện đến những góc khuất của xã hội hiện đại.

Từ bóng dáng đế chế đến tiếng thơ nội tâm

Thế kỷ 19 là thời kỳ rực rỡ của văn học Áo trong bối cảnh Đế chế Áo-Hung đang ở đỉnh cao. Những tác phẩm thời kỳ này không chỉ thể hiện vẻ đẹp thiên nhiên, sự thanh tao, mà còn ẩn chứa tâm thế của một tầng lớp trí thức trước những biến chuyển sâu sắc của xã hội. Franz Grillparzer – nhà viết kịch quốc gia – mang đến những bi kịch cổ điển thấm đẫm lý tưởng đạo đức. Trong khi đó, Adalbert Stifter lại chọn cách thì thầm với thiên nhiên, để từ đó nói lên những giá trị tinh thần sâu lắng.

Đây là thời kỳ mà văn chương như một sự soi chiếu nội tâm, một sự hoài niệm về vẻ đẹp lý tưởng trong thế giới đang dần trở nên phức tạp.

Nhà văn Franz Grillparzer

Thế kỷ 20 – Khi văn học trở thành tiếng nói phê phán

Sau sự tan rã của đế chế, Áo đối mặt với những khủng hoảng chính trị, chiến tranh và sự chuyển mình xã hội. Văn học trở thành nơi phản ánh nỗi bất an, sự lạc lõng và cả khát vọng đối thoại với lịch sử.

Robert Musil viết “Người đàn ông không phẩm chất” như một công trình triết học đồ sộ về bản sắc con người trong thời đại hiện đại. Stefan Zweig ghi lại những ký ức đầy cảm xúc về “thế giới của ngày hôm qua” – một thế giới mà ông yêu quý, nhưng đã vĩnh viễn biến mất.

Nhà văn Stefan Zweig

Thomas Bernhard – với giọng văn cay nghiệt và lặp đi lặp lại như một bản nhạc trầm luân – không ngừng công kích những thói đạo đức giả trong xã hội hậu chiến. Elfriede Jelinek – nữ tác giả đầu tiên của Áo giành giải Nobel Văn học – đã đưa các chủ đề như bạo lực, giới tính và quyền lực lên mặt bàn văn chương bằng giọng văn thách thức, dữ dội.

Nhà văn Thomas Bernhard

Văn học đương đại – Đa thanh, sáng tạo và nhân văn

Văn học Áo hôm nay là một bức tranh đa thanh với nhiều giọng điệu, trường phái. Daniel Kehlmann gây tiếng vang lớn với tiểu thuyết “Đo đạc thế giới”, kết hợp hài hước và tri thức để kể lại cuộc đời của hai nhà khoa học thiên tài. Julya Rabinowich viết về thân phận người nhập cư và hành trình tìm kiếm bản sắc. Raphaela Edelbauer khám phá những đề tài khoa học, thời gian, trí tuệ nhân tạo bằng trí tưởng tượng phong phú.

Bìa sách cuốn "Đo đạc thế giới" của nhà văn Daniel Kehlmann

Điểm chung của văn học đương đại Áo là tinh thần khai phá, dũng cảm dấn thân vào những vùng tối của hiện thực, nhưng không đánh mất niềm tin vào con người và khả năng chữa lành của nghệ thuật ngôn từ.

Văn học – Cây cầu mềm mại của tình hữu nghị

Văn học Áo, với sự sâu sắc và nhân văn của nó, không chỉ là niềm tự hào quốc gia mà còn là cây cầu nối giữa các nền văn hóa. Với Việt Nam, việc tìm hiểu văn học Áo chính là một cách lặng lẽ nhưng bền bỉ để hiểu tâm hồn người Áo – hiểu nỗi đau, hy vọng, ký ức và giấc mơ của họ.

Trong hành trình vun đắp tình hữu nghị Việt Nam – Áo, văn học có thể không ồn ào như ngoại giao hay thương mại, nhưng nó bền bỉ và thấm sâu – như cách một câu chuyện hay có thể ở lại trong lòng người rất lâu sau khi trang sách đã khép lại.