“Tausend und eine Nacht” (Nghìn lẻ một đêm) – Bản valse mang hồn phương Đông giữa lòng Vienna
Trong kho tàng âm nhạc Áo rực rỡ, nơi những bản valse đã trở thành biểu tượng của một thời đại vàng son, “Tausend und eine Nacht” của Johann Strauss II nổi bật như một viên ngọc mang sắc màu phương Đông – bí ẩn, diễm lệ và đầy mê hoặc.
Ra đời năm 1871, tác phẩm được phát triển từ vở operette Indigo und die vierzig Räuber, lấy cảm hứng từ những câu chuyện kỳ ảo trong “Nghìn lẻ một đêm” – tuyển tập truyện dân gian trứ danh của thế giới Ả Rập. Nhưng dưới bàn tay của Strauss II, những hình tượng đến từ sa mạc, những cung điện Ba Tư, những đêm huyền thoại đầy lời thì thầm và âm mưu, đã được chuyển hóa thành valse – thể loại khiêu vũ mang đậm chất châu Âu, đặc biệt là tinh thần Vienna thế kỷ 19.
Sự kết hợp ấy không đơn thuần là một thử nghiệm âm nhạc. Đó là cuộc đối thoại tinh tế giữa Đông và Tây, giữa dòng chảy văn hóa Ả Rập huyền thoại và nghệ thuật âm thanh cổ điển phương Tây. Trong từng nốt nhạc, người nghe có thể cảm nhận được sự lả lướt của bước nhảy valse hòa quyện với chất u huyền, mộng tưởng – như thể đang cùng Sheherazade lướt qua những đêm kể chuyện, nơi trí tưởng tượng là phương tiện cứu rỗi và cái đẹp là vĩnh cửu.
“Tausend und eine Nacht” không chỉ đưa người nghe lạc vào thế giới cổ tích phương Đông, mà còn chứng tỏ tầm nhìn thẩm mỹ rộng mở của Strauss II – một nhà soạn nhạc Vienna dám mơ mộng vượt khỏi biên giới châu Âu để tìm cảm hứng từ những miền văn hóa xa xôi. Đó là sự “dịch chuyển” trong tư duy sáng tạo, là khúc hát giao thoa giữa những nền văn minh.
Trong thời đại toàn cầu hóa hôm nay, bản valse ấy càng thêm ý nghĩa – như một biểu tượng nghệ thuật của sự kết nối, thấu hiểu và sẻ chia văn hóa vượt qua mọi ranh giới.
Nhân kỷ niệm 200 năm ngày sinh Johann Strauss II (1825–2025), Hội Hữu nghị Việt Nam – Áo trân trọng giới thiệu chuyên đề tôn vinh những kiệt tác âm nhạc của nhà soạn nhạc thiên tài – người đã đưa valse Vienna trở thành biểu tượng nghệ thuật và di sản văn hóa thế giới. Thông qua chuỗi bài viết này, chúng tôi mong muốn lan tỏa giá trị của sự giao thoa văn hóa, đồng thời góp phần bồi đắp tình hữu nghị và sự đồng cảm giữa nhân dân Việt Nam và Cộng hòa Áo.
Bài viết liên quan
Leitartikel Op. 273 – “Bài Xã Luận”: Dí Dỏm Và Tinh Tế
Trong di sản Johann Strauss II, bên cạnh những bản valse quen thuộc đã trở thành “quốc ca” của Vienna như An der schönen blauen Donau hay Kaiser-Walzer, vẫn có những tác phẩm ẩn chứa vẻ đẹp độc đáo, phản ánh những trải nghiệm du hành và cảm hứng xuyên biên giới. Wo die Citronen blüh’n Op. 364 (Nơi chanh nở hoa, 1874) là một trong số đó – bản valse mang đậm sắc thái Địa Trung Hải, vừa rực rỡ, vừa phảng phất nỗi hoài niệm.
Wo die Citronen Blüh’n Op. 364 – “Nơi Chanh Nở Hoa”, Valse Với Hơi Thở Địa Trung Hải
Trong di sản Johann Strauss II, bên cạnh những bản valse quen thuộc đã trở thành “quốc ca” của Vienna như An der schönen blauen Donau hay Kaiser-Walzer, vẫn có những tác phẩm ẩn chứa vẻ đẹp độc đáo, phản ánh những trải nghiệm du hành và cảm hứng xuyên biên giới. Wo die Citronen blüh’n Op. 364 (Nơi chanh nở hoa, 1874) là một trong số đó – bản valse mang đậm sắc thái Địa Trung Hải, vừa rực rỡ, vừa phảng phất nỗi hoài niệm.
Kuss-Walzer Op. 400 – “Nụ Hôn” Valse Ngọt Ngào
Trong di sản âm nhạc đồ sộ của Johann Strauss II – bậc thầy valse Vienna, tác giả của hơn 500 tác phẩm, có những khúc nhạc đã trở thành biểu tượng toàn cầu như An der schönen blauen Donau hay Kaiser-Walzer. Tuy nhiên, bên cạnh những “đỉnh cao” quen thuộc, Strauss còn để lại nhiều tác phẩm ít được biết đến nhưng giàu giá trị nghệ thuật, trong đó Kuss-Walzer Op. 400 (Nụ hôn valse, 1881) là một viên ngọc lấp lánh.
Lagunen-Walzer – Venice Qua Đôi Mắt Của Strauss
Johann Strauss II (1825–1899), được tôn vinh là “Vua của những điệu valse”, không chỉ viết nên những bản nhạc gắn liền với Vienna mà còn biết cách chuyển tải tinh thần của những miền đất xa xôi qua lăng kính âm nhạc. Trong số đó, Lagunen-Walzer (Valse của những đầm phá), sáng tác năm 1883, là một tác phẩm đặc biệt, bởi nó tái hiện vẻ đẹp thơ mộng và quyến rũ của thành phố Venice – “thành phố trên mặt nước”.
Explosions-Polka – Sự Bất Ngờ Và Hài Hước Trong Âm Nhạc
Trong số những sáng tác phong phú của Johann Strauss II (1825–1899), bản Explosions-Polka, ra đời năm 1847, là một trong những tác phẩm thú vị nhất, cho thấy khía cạnh dí dỏm và sáng tạo bất ngờ của “Vua của những điệu valse”. Khác với những bản valse lộng lẫy thường gắn liền với Strauss, Explosions-Polka là một tác phẩm mang tính “nghệ thuật giải trí” (Unterhaltungsmusik) với mục đích gây cười và tạo bất ngờ cho khán giả.
Freikugeln – Giai Điệu Ẩn Giấu Của Một Johann Strauss Ít Người Biết
Trong di sản phong phú của Johann Strauss II (1825–1899), bản Annen-Polka (Polka Annen), sáng tác năm 1852, nổi bật như một bức tranh âm nhạc rực rỡ của đời sống xã hội Vienna thế kỷ XIX. Tác phẩm được viết nhân dịp lễ hội mùa hè Fest zu Ehren der heiligen Anna (Lễ Thánh Anna), vốn là sự kiện văn hóa – tôn giáo lớn, quy tụ giới thượng lưu, nghệ sĩ và đông đảo công chúng trong không khí náo nhiệt, tràn đầy sức sống.
.png)
.png)
