“Künstlerleben” (Đời nghệ sĩ) – Bức chân dung âm nhạc của một kiếp mộng mơ
Trong đại dương các bản valse của Johann Strauss II, Künstlerleben, sáng tác năm 1867, nổi lên như một viên ngọc thấm đẫm chất trữ tình và suy tưởng – một khúc nhạc phác họa hình ảnh người nghệ sĩ sống giữa thế giới hiện thực và không gian mộng tưởng.
Tác phẩm ra đời cùng năm với An der schönen blauen Donau (Dòng sông xanh), và dù không đạt đến mức phổ biến toàn cầu như người anh em song hành, Künstlerleben lại mang một chiều sâu cảm xúc đặc biệt. Nếu “Dòng sông xanh” mở ra khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ và huy hoàng của Vienna, thì Künstlerleben là sự nội tâm hóa, phản chiếu cuộc sống tinh thần của chính Strauss và giới nghệ sĩ đương thời.
Về mặt cấu trúc, Künstlerleben tuân thủ bố cục valse nhiều phần, với phần mở đầu (Einleitung) thanh thoát và có phần đượm buồn, gợi một không khí đầy suy tư. Năm đoạn valse chính nối tiếp nhau, mỗi đoạn là một biểu cảm riêng biệt – lúc nhẹ nhàng bồng bềnh như giấc mộng, lúc vui tươi rộn ràng như ánh đèn sân khấu, nhưng cũng có những đoạn gợi sự cô đơn thầm lặng – những cảm xúc mà chỉ nghệ sĩ mới thấu hiểu. Phần coda kết lại với sự quy tụ của các chủ đề, tạo cảm giác viên mãn nhưng không ồn ào – như một cái cúi đầu trầm lặng sau đêm diễn.
Về bối cảnh lịch sử, năm 1867 đánh dấu giai đoạn giao thời trong đời sống tinh thần của Đế chế Áo-Hung. Vienna đang trong quá trình chuyển mình mạnh mẽ: từ một kinh đô hoàng tộc sang một trung tâm đô thị – văn hóa hiện đại. Giới nghệ sĩ lúc ấy vừa được tung hô như những ngôi sao sáng, vừa phải vật lộn giữa thị hiếu đại chúng và hoài bão nghệ thuật. Trong dòng chảy ấy, Künstlerleben chính là một tuyên ngôn nhẹ nhàng mà mạnh mẽ về đời sống nghệ sĩ – không phải chỉ là vinh quang, mà còn là khát vọng được cống hiến và được thấu hiểu.
Nhân dịp kỷ niệm 200 năm ngày sinh Johann Strauss II, Hội Hữu nghị Việt Nam – Áo trân trọng giới thiệu loạt bài chuyên đề về các tác phẩm tiêu biểu của “ông vua valse” – người đã định hình không chỉ âm nhạc khiêu vũ Vienna mà còn biểu tượng hóa nghệ thuật Áo trên trường quốc tế.
Với Künstlerleben, chúng tôi không chỉ mời bạn lắng nghe bằng đôi tai, mà còn bằng trái tim – để thấy rằng âm nhạc không chỉ là thanh âm, mà là một lát cắt của đời sống, một câu chuyện nhân văn vượt thời gian.
Bài viết liên quan
Leitartikel Op. 273 – “Bài Xã Luận”: Dí Dỏm Và Tinh Tế
Trong di sản Johann Strauss II, bên cạnh những bản valse quen thuộc đã trở thành “quốc ca” của Vienna như An der schönen blauen Donau hay Kaiser-Walzer, vẫn có những tác phẩm ẩn chứa vẻ đẹp độc đáo, phản ánh những trải nghiệm du hành và cảm hứng xuyên biên giới. Wo die Citronen blüh’n Op. 364 (Nơi chanh nở hoa, 1874) là một trong số đó – bản valse mang đậm sắc thái Địa Trung Hải, vừa rực rỡ, vừa phảng phất nỗi hoài niệm.
Wo die Citronen Blüh’n Op. 364 – “Nơi Chanh Nở Hoa”, Valse Với Hơi Thở Địa Trung Hải
Trong di sản Johann Strauss II, bên cạnh những bản valse quen thuộc đã trở thành “quốc ca” của Vienna như An der schönen blauen Donau hay Kaiser-Walzer, vẫn có những tác phẩm ẩn chứa vẻ đẹp độc đáo, phản ánh những trải nghiệm du hành và cảm hứng xuyên biên giới. Wo die Citronen blüh’n Op. 364 (Nơi chanh nở hoa, 1874) là một trong số đó – bản valse mang đậm sắc thái Địa Trung Hải, vừa rực rỡ, vừa phảng phất nỗi hoài niệm.
Kuss-Walzer Op. 400 – “Nụ Hôn” Valse Ngọt Ngào
Trong di sản âm nhạc đồ sộ của Johann Strauss II – bậc thầy valse Vienna, tác giả của hơn 500 tác phẩm, có những khúc nhạc đã trở thành biểu tượng toàn cầu như An der schönen blauen Donau hay Kaiser-Walzer. Tuy nhiên, bên cạnh những “đỉnh cao” quen thuộc, Strauss còn để lại nhiều tác phẩm ít được biết đến nhưng giàu giá trị nghệ thuật, trong đó Kuss-Walzer Op. 400 (Nụ hôn valse, 1881) là một viên ngọc lấp lánh.
Lagunen-Walzer – Venice Qua Đôi Mắt Của Strauss
Johann Strauss II (1825–1899), được tôn vinh là “Vua của những điệu valse”, không chỉ viết nên những bản nhạc gắn liền với Vienna mà còn biết cách chuyển tải tinh thần của những miền đất xa xôi qua lăng kính âm nhạc. Trong số đó, Lagunen-Walzer (Valse của những đầm phá), sáng tác năm 1883, là một tác phẩm đặc biệt, bởi nó tái hiện vẻ đẹp thơ mộng và quyến rũ của thành phố Venice – “thành phố trên mặt nước”.
Explosions-Polka – Sự Bất Ngờ Và Hài Hước Trong Âm Nhạc
Trong số những sáng tác phong phú của Johann Strauss II (1825–1899), bản Explosions-Polka, ra đời năm 1847, là một trong những tác phẩm thú vị nhất, cho thấy khía cạnh dí dỏm và sáng tạo bất ngờ của “Vua của những điệu valse”. Khác với những bản valse lộng lẫy thường gắn liền với Strauss, Explosions-Polka là một tác phẩm mang tính “nghệ thuật giải trí” (Unterhaltungsmusik) với mục đích gây cười và tạo bất ngờ cho khán giả.
Freikugeln – Giai Điệu Ẩn Giấu Của Một Johann Strauss Ít Người Biết
Trong di sản phong phú của Johann Strauss II (1825–1899), bản Annen-Polka (Polka Annen), sáng tác năm 1852, nổi bật như một bức tranh âm nhạc rực rỡ của đời sống xã hội Vienna thế kỷ XIX. Tác phẩm được viết nhân dịp lễ hội mùa hè Fest zu Ehren der heiligen Anna (Lễ Thánh Anna), vốn là sự kiện văn hóa – tôn giáo lớn, quy tụ giới thượng lưu, nghệ sĩ và đông đảo công chúng trong không khí náo nhiệt, tràn đầy sức sống.
.png)
.png)
